Zaanstad en PWN verkennen de Omgevingswet De nieuwe Omgevingswet is in aantocht. Deze moet leiden tot een betere afstemming van plannen voor ruimtelijke ordening, milieu en natuur en tot meer duurzame projecten. Wat kunnen gemeenten en waterbedrijven hierin voor elkaar betekenen? Dennis Straat, wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling in Zaanstad, en PWN-directeur Joke Cuperus tasten de mogelijkheden af. Hoe de Omgevingswet er precies uit gaat zien, staat nog niet vast. Zeker is dat er veel verandert. De wet bundelt bijvoorbeeld 26 bestaande wetten voor onder meer bouwen, milieu, (drink)water, ruimtelijke ordening en natuur. Dennis: “Dat vraagt om een veel integralere gebiedsaanpak waarin alle belangen van meet af aan worden meegewogen. Van onze afdelingen, maar ook van externe partijen zoals toekomstige gebruikers en milieuorganisaties. Hoe gaan we dat aanpakken? Waar lopen we dan tegenaan? Dat zijn we aan het verkennen.” Hembrug, waar vroeger een munitiefabriek stond, is hiervoor een mooie testcase. “Hier willen we bedrijfsruimtes en woningen bouwen. Het gebied ligt er prachtig bij, maar we hebben er ook te maken met bodemverontreiniging en een hoog geluidsniveau van het industrieterrein aan de overkant van het Noordzeekanaal. We zijn nu al bezig om onder meer de toekomstige gebruikers bij de plannen te betrekken.” Aandacht voor drinkwater Joke Cuperus pleit ervoor om in de verkenningen ook stil te staan bij de drinkwatervoorziening. “Wij merken dat die gemakkelijk vergeten wordt in de afwegingen voor omgevingsplannen. Die leidingen komen er gewoon. Maar onze leidingen zijn ook gevoelig voor droogte, grondverzet en opwarming. Als bijvoorbeeld door stadsverwarming de bodemtemperatuur stijgt, wordt het lastiger om drinkwater onder de wettelijke bovengrens van 25 °C te leveren. Het kan al schelen om leidingen onder het gras te leggen in plaats van onder asfalt. Daarom willen wij al in een vroeg stadium aan tafel zitten en meedenken over oplossingen voor dit soort risico’s.” Samenwerking versterken Zo zijn er meer situaties waarin de inbreng van PWN kan bijdragen aan verduurzaming en uiteindelijk kostenverlaging voor bewoners. Joke: “Wij kunnen bijvoorbeeld helpen beoordelen of plannen onze drinkwaterbronnen aantasten. Dat wordt extra belangrijk nu de regels voor lozen in open water soepeler worden en gemeenten plannen maken voor hun kustgebieden. Bovendien willen we samen met gemeenten kijken waar we werkzaamheden onder de grond kunnen combineren, vooral in de bestaande bouw. Zodat we een straat maar één keer hoeven open te graven. De nieuwe Omgevingswet biedt allerlei aanknopingspunten om de samenwerking te versterken.” Vraag naar verduurzaming Ook in de gemeente Zaanstad heeft de drinkwatervoorziening in de planvorming nog geen primaire focus, erkent Dennis. “Wat je zei over de opwarming van de bodem, triggert mij wel”, zegt hij tegen Joke. “De vraag naar verduurzaming neemt enorm toe. In dat kader zijn wij ook met warmtenetten bezig, waarmee we met restwarmte van de rioolwaterzuivering huizen kunnen verwarmen. Dat dit gevolgen heeft voor de bodemtemperatuur en dus voor het water dat door de leidingen stroomt, is iets waar gemeenten niet automatisch aan denken. Zo kan het gebeuren dat je als drinkwaterbedrijf niet op tijd bij de planvorming aan tafel zit om dat probleem te ondervangen. Dat moeten we beter regelen.” Grote truc Hierin heeft PWN zelf ook een taak, vindt Joke. “De Omgevingswet geeft meer ruimte aan lokale afwegingen. Voor gemeenten is dat prettig, maar voor ons wordt het ingewikkelder zicht te houden op wat er overal speelt. Gemeenten hebben de regie in de ontwikkeling van plannen, maar bij ons moeten de antennes ook maximaal uit om te zorgen dat we op het netvlies komen en op die manier vaker en eerder aan kunnen schuiven: welke gemeenten zijn waarmee bezig? Waar komen we elkaar in de bodem tegen? En als we bezwaren zien, hoe kunnen we daar dan met oog voor ieders belangen mee omgaan?” Dennis: “Het wordt de grote truc om elkaar op de juiste momenten te vinden. En om situaties te herkennen waarin we iets voor elkaar kunnen betekenen. Het wordt tijd dat we daarvoor heldere uitgangspunten formuleren. Zodat de bellen overal tijdig gaan rinkelen.”     Contact